Verslag Online Conferentie Nederland (OCN) 2006

Verslag Online Conferentie Nederland (OCN) 2006
Dromen, durven, doen - Ben Tiggelaar
In deze lezing verteld Ben Tiggelaar waarom veranderen zo moeilijk is. Er zijn namelijk twee soorten gedrag:
1) bewust gepland gedrag
2) onbewust automatisch gedrag.

Het blijkt dat slechts 5% van ons gedrag bewust gepland gedrag is en dat dus 95% van je gedrag bepaald wordt door onbewust automatisch gedrag zonder dat je het merkt. Met andere woorden 1 druk op de knop en het automatische gedrag volgt vanzelf. Juist dat onbewuste gewoontegedrag maakt veranderen zo moeilijk.
Ter demonstratie van het effect werd een klein testje genaamd Roep de kleur met de zaal gedaan. In razendsnel tempo werden een aantal slides waarop een kleur geschreven stond getoond. De letters van het woord hadden zelf ook een kleur en het was de bedoeling dat je de kleur van de letters riep. De eerste paar slides ging het goed: het woord en de kleur van de letters kwamen overeen. Nadat de zaal er lekker inzat werd ineens het woord GEEL getoond in rode letters en ipv rood roept bijna iedereen GEEL. Het automatische gedrag in de vorm van woordherkenning neemt het hier van de zaal over.

Pijn en plezier
Het gedrag dat meteen leidt tot een goed gevoel voor onszelf – plezier – neemt toe. Gedrag dat meteen leidt tot een vervelend gevoel over onszelf – pijn – neemt juist af. Pijn en plezier zijn grote woorden maar je zou ze kunnen vervangen door: beloning en straf of goed gevoel en slecht gevoel. Het effect blijft hetzelfde: als er meteen resultaat merkbaar is (positief of negatief) verandert ons gedrag wel. Moeilijker ligt het als pas op lange termijn beloning/afstraffing in het verschiet ligt. Dit soort gedragsveranderingen is veel moeilijker te bewerkstelligen. Dit soort veranderingen gaat niet vanzelf maar moeten in fasen gebeuren.
Voor wie meer wil lezen: Ben Tiggelaar heeft een boek geschreven: Dromen, durven, doen.
Meer informatie over Ben Tiggelaar vind je op zijn website

Omega naar een nieuwe bibliotheekomgeving – Stephanie Helfferich & Menno Rasch
Ook in Utrecht heeft men ondervonden dat de gebruiker steeds meer gewend is geraakt aan Google en dat hij/zij alles wil vinden in 1 zoekscherm. De oplossing die Utrecht hiervoor heeft gemaakt heet: Omegakun je een groot gedeelte (75%) van het in Utrecht aanwezige online materiaal doorzoeken. Omega, dat met Autonomy is gebouwd, is begonnen als zoekmachine maar biedt nu ook extra functionaliteit zoals een leestafel waarmee je tijdelijk je artikelen kunt bewaren of een boekenplank voor de permanente opslag en query attendering.
Omega is een geïntegreerd systeem met:
• administratieve modules die aan de specifieke digitale eisen zijn aangepast (MySQL)
(vrijwel) los van gewone bibliotheeksysteem
• metadata repository voor opslaan (in XML) van de van uitgevers en andere leveranciers verkregen gegevens
• zoekmachine die zo veel mogelijk van de full-text beschikbare publicaties doorzoekt
– van grote uitgevers die "metadata" leveren
– uit universitaire repositories
– eigen full-text materiaal
De unique selling points richting gebruikers zijn:
– geïntegreerde uniforme toegang tot alle full-text materiaal waartoe Utrecht toegang heeft (alles wat je vindt, krijg je ook full-text op je scherm)
– geavanceerde zoekfunctionaliteit op (ten minste) titels, auteurs en abstracts van tijdschriftartikelen en ander materiaal, met links naar full-text (huidige >10 miljoen records zijn nog niet alle materiaal)
– browsable toegang: lijst met >7000 tijdschrifttitels met links naar full-text via TOC’s (deel nog op sites van de uitgevers)
– geïntegreerde attendering, winkelwagen, boekenplank, etc.
Innoveren met repositories - Kurt den Belder
Een van de diensten die in Leiden locaal voor de repository ontwikkeld is is Printing on demand. Een promovendus kan vanaf begin 2006 ervoor kiezen om het papieren proefschrift te publiceren bij Leiden University Press via Printing on Demand . Printing-on-Demand is de methode voor het realiseren van een boek waarbij een hoge resolutie PDF wordt gebruikt voor het produceren van zowel het binnenwerk als de omslag van het boek. De promovendus kan een x aantal exemplaren afnemen en daarna kunnen exemplaren door iedere belangstellende besteld worden. Het materiaal komt niet alleen via de repository beschikbaar maar wordt ook aangemeld bij het Centrale Boekhuis en Amazon.com met als gevolg dat het proefschrift ook in de boekwinkel of via amazon.com besteld kan worden. Hiervoor was wel een nieuw promotiereglement nodig.

Hoe schrijf ik een tenderaanvraag – Kim Schofaerts
Een aanbesteding is een verplichte offerte procedure.
De bedoeling achter het aanbesteden is het creëren van een vrije markt, en het nastreven van transparantie en gelijkheid.
Er zijn verschillende soorten aanbestedingen: diensten, werken, leveringen. Voor elk geldt een eigen drempelbedrag die ook per sector weer verschillen.
Er zijn twee soorten procedures: openbare en niet-openbare procedures. Deze twee procedures kennen een verschillend tijdpad: de niet-openbare heeft een langere looptijd. De niet-openbare procedure kan nuttig zijn als je een Programma van Eisen hebt dat je niet openbaar wilt maken. De openbare procedure wordt een tender uitgeschreven en krijgen alle bedrijven min. 52 dagen de tijd om een offerte in te dienen. NA sluiting van de tender wordt de opdracht gegund o.g.v. vooraf bekend gemaakte selectie- en gunningcriteria. Bij een niet openbare procedure wordt de tender uitgeschreven en krijgen alle belangstellende min. 37 dagen de tijd om zich in te schrijven voor deelname aan de procedure. Vervolgens wordt een selectie gemaakt op basis van de vooraf bekend gemaakte selectiecriteria. De bedrijven die de selectie overleven krijgen vervolgens de kans om een offerte in te dienen. De gunning van de opdracht vindt plaats op basis van vooraf gemaakte gunningcriteria. Niet-openbare procedures kennen dus een stap meer. Het verschil tussen selectiecriteria en gunningcriteria is als volgt: bij selectiecriteria ligt de focus op het juiste bedrijf de gunningcriteria focusseert zich op de beste inschrijving/-aanbieding.
Er zijn verschillende sites voor tendersignalering. Alle Europese aanbestedingen zijn te vinden via: http://ted.europa.eu/nteresseerd is in lokale aanbestedingen kan terecht bij bijvoorbeeld de aanbestedingskalender: http://www.aanbestedingskalender.nl/

Dag 2
Primo: the next generation of Library automation: The Ex-Libris solution of resource discovery and delivery
Bibliotheeksystemen bedienen twee groepen:
- de bibliotheekmedewerkers die het system gebruiken voor bijv. acquisitie, catalogiseren en controle van budgetten.
- de eindgebruikers die het systeem gebruiken voor het vinden en verkrijgen van informatiedragers
De huidige bibliotheeksystemen dwingen deze eindgebruikers om verschillende interfaces te gebruiken voor het vinden en het verkrijgen van de diverse soorten bronnen (repositories, elektronische bronnen, tijdschriftartikelen etc.). Anderzijds wordt waargenomen dat dezelfde eindgebruikers steeds meer gebruik maken van zoekmachines die eenvoudige te bedienen zijn (bijv. Google) maar waarmee ze niet altijd de meest geschikte en gevalideerde bronnen vinden. Ex-Libris wil dit probleem oplossen met behulp van Primo: een tool waarmee de gebruiker van Discovery to Delivery ondersteund wordt. Primo biedt gebruikers namelijk toegang tot locale en niet-locale gekwalificeerde content (lees: de collectie van de bibliotheek) en kan gebruikt worden voor zowel het vinden als het verkrijgen van informatie.
Primo biedt een gebruikersinterface dat los gekoppeld is van de functies die nodig zijn in de back-office van de bibliotheek en focusseert zich dus alleen op de gebruiker. Met primo kun je direct de catalogus, repositories, website, CMS, databases (via metalib) en tijdschriften doorzoeken.
Tijdens de presentatie werd ook een demonstratie van Primo gegeven. Hieronder mijn eerste indrukken:
Het zoekscherm van PRIMO is uitermate simpel: het bevat een zoekbox en een Go-button. Je kan nog wel kiezen of je in het hele record wilt zoeken of in een bepaald veld. Daarnaast kun je nog een collectie selecteren.
Daarnaast is er een Advanced search scherm met uitgebreidere zoekfunctionaliteiten. De zoekresultaten worden net als in Aleph allereerst in een verkorte lijst weergeven. In deze titellijst wordt van iedere titel het documenttype en de titel getoond. In deze lijst krijg je ook meteen te zien toegang tot de aanvraagfunctionaliteit (in de huidige catalogus moet je eerst naar het Full View of Record scherm gaan om vervolgens op all items te klikken en te zien welke titels er beschikbaar zijn).
Primo biedt ook een aantal nieuwe functies. Opvallend zijn:
- toevoeging van een plaatje van de kaft van een boek aan titel
- mogelijkheid om eindgebruikers reviews te laten schrijven op een boek (vgl functionaliteit zie je ook bij amazon.com en bol.com)
- tagging door eindgebruikers

Workshop: Webteksten schrijven – Schelte Meinsma
Deze workshop werd gegeven door Schelte Meinsma van Arrix B.V. een bedrijf dat zich bezig houdt met Search Engine Optimalisatie. Een groot gedeelte van de workshop ging daarom ook over hoe je webteksten schrijft die goed scoren in zoekmachines.
En dat het belangrijk is wordt wel aangetoond met onderzoeken die laten zien waar mensen op klikken in een resultaatlijst van Google. Het blijkt dat eigenlijk alleen de eerste drie resultaten bekeken worden.
Bij Search engine optimalisatie spelen drie factoren een rol:
1) de spiderbaarheid van je website (indexatiecomponent)
2) de tekst op de website
3) linkpopulariteit
Om optimaal gevonden te worden in een zoekmachine dien je de webteksten zo te schrijven dat ze je helpen om een goede ranking in de resultaatlijst te krijgen. Dit kun je o.a. doen door te zorgen voor een goede trefwoorddichtheid. Als je per pagina 1 of meerder zoekwoorden definieert waarop je gevonden zou willen worden en ervoor zorgt dat die trefwoorden een dichtheid tussen de 3-7% hebben dan draagt dat bij aan een grotere vindbaarheid.